Ważnym pojęciem wykorzystanym w tym artykule będzie planowanie finansowe. "W większym znaczeniu, przez planowanie finansowe w skali przedsiębiorstwa rozumiemy zespół czynności zmierzających do określenia przyszłego, w ramach określonego horyzontu czasowego, stanu zasobów pieniężnych w przedsiębiorstwie umożliwiających realizację celów i potrzeb rozwojowych oraz jednocześnie zapewniających płynność finansową firmy. W szerokim sensie natomiast planowanie finansowe oznacza projekcję zjawisk ekonomicznych w ujęciu pieniężnym" (Komorowski 2001, s. 29).
Do zadań planowania finansowego zalicza się (Cieślak, 2003, s.252):
- Wyznaczanie celów i zadań przedsiębiorstwa w ujęciu finansowym,
- Wiązanie podejmowanych decyzji z wielkościami finansowymi dotyczącymi wartości przedsiębiorstwa, jego wyników finansowych, majątku i kapitałów, należności i zobowiązań, itp.
- Projekcję wykorzystania alternatywnych źródeł finansowania,
- Wykorzystanie planowania finansowego do oceny uzyskanych wyników.
Artykuł przedstawia:
- Zastosowanie narzędzi prognozowania do analizowania i prognozowania składników sprawozdania finansowego, tj. bilansu, rachunku zysków i strat, sprawozdania z przepływów środków pieniężnych a także wskaźników sytuacji finansowej przedsiębiorstwa,
- Próbę wyboru optymalnej metody prognozowania składników sprawozdania finansowego.
Prognozowanie sprawozdań finansowych polega w głównej mierze na sporządzaniu sprawozdań pro forma. Sprawozdanie pro forma zawiera przewidywane wielkości poszczególnych składników bilansu. W powyższym artykule postaram się przedstawić najważniejsze metody prognozowania składników bilansu, rachunku zysku i strat.
Metoda średniego procentu od sprzedaży
Najprostszą i zarazem najczęściej wykorzystywana metodą prognozowania sprawozdania finansowego jest metoda procentu od sprzedaży (percentage of sales metod
W celu ominięcia tych założeń proponuję pewną modernizację metody procentu od sprzedaży, a mianowicie metodę średniego procentu od sprzedaży. Założenie jest takie samo, jak w metodzie procentu od sprzedaży, tzn., że wartość składników majątku: zarówno bilansu, jak i rachunku zysku i strat, zależy w głównej mierze od wielkości sprzedaży. Prognozę bilansu i rachunku zysków i strat można przedstawić w postaci następującego schematu:
Schemat 1. Konstrukcja prognozy bilansu i rachunku zysków i strat
Źródło: Opracowanie własne
W taki właśnie sposób dokonuje się prognozy poszczególnych pozycji bilansu i rachunku zysków i strat.
Należy określić, które pozycje występujące w sprawozdaniu finansowym są zależne, a które niezależne i w zależności od tego bądź należy określić ich udziały procentowe w przychodach ze sprzedaży w poszczególnych okresach obrachunkowych lub też zastosować prognozę na podstawie kilku wcześniejszych lat.
Poniżej znajdują się tabele przedstawiające rachunek zysków i strat oraz bilans na koniec 2004 r. oraz udziały procentowe pozycji w przychodach ze sprzedaży tych składników, które są zależne od przychodów ze sprzedaży.
Tabela 1. Rachunek zysków i strat przedsiębiorstwa X na koniec 2004r.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych firmy X
Tabela 2.Bilans przedsiębiorstwa X na koniec 2004 r
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych firmy X
W prognozowaniu rachunku zysku i strat i bilansu składniki zostały podzielone na zależne i niezależne od przychodów ze sprzedaży, co zostało przedstawione w tabeli nr 3.
Do składników bilansu i rachunku zysków i strat niezależnych od przychodów ze sprzedaży można zaliczyć:
- Amortyzację
- Podatki i opłaty,
- Przychody finansowe Składniki rachunku zysku i strat
- Koszty finansowe,
- Pozostałe przychody operacyjne,
- Pozostałe koszty operacyjne,
- Wartości niematerialne i prawne,
- Rzeczowe aktywa trwałe,
- Kapitał podstawowy, Składniki bilansu
- Kapitał zapasowy.
Tabela 3. Zależność pozycji rachunku zysku i strat od przychodów ze sprzedaży
